YANGIN İHBAR SİSTEMİ(YANGIN ALARM SİSTEMLERİ)
Yangın ihbar sistemleri (Yangın Alarmı) oteller kapalı diğer büyük alanlar çeşitli hammaddeler veya mamül mal bulunduran pamuk plastik, ahşap, polyester, kağıt vb depo fabrika atış alanları yanıcı parlayıcı madde ve gaz kaçağı riski bulunan yerler sanayi tesislerinden evlere kadar ihtiyaç olan her mekanda can ve mal güvenliğini yangına karşı erken uyarı sağlayarak koruyan sistemlerdir. Çeşitli dedektörlerden oluşan sistemler aynı zamanda başka birkaç sisteme entegre olarak çalışabilir. Alarm(Yangın Alarmı) anında havalandırmayı açabilir asansörü istenen yere getirip tekrar çalışmamasını sağlayabilir yangın söndürme sistemlerini devreye sokabilir vb önlemlerin otomatik olarak alınmasına olanak tanır.
Yangın Alarm Sistemleri Nasıl Çalışır ?
Yangın alarm sistemleri son yıllarda giderek yaygınlaşmaktadır. Özellikle Avrupa uyum yasaları ve Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliğinin yayınlanması ile hem kamu hem de özel sektörde yangın Alarm sistemlerinin uygulama alanları genişlemektedir. Yangın alarm sistemleri temelde iki kategoride üretilmekte ve uygulanmaktadır: Konvansiyonel Sistemler, Adresli yangın ihbar sistemleri. Konvansiyonel yangın ihbar sistemleri daha çok küçük ölçekli veya noktasal adresleme ihtiyacının az olduğu açık alan uygulamalarında tercih edilmektedir. Tercih sebebi ekonomik oluşudur. Adresli yangın ihbar sistemleri ise bölünmüş alanların fazla olduğu yapılar ile orta ve büyük ölçekli projelerde tercih edilmektedir. Adresli yangın alarm sistemleri içinde de adresleme teknolojilerine göre alt kategoriler bulunmaktadır. Adresleme teknolojileri, gelişim sırasına göre, manuel ve otomatik adresli sistemler olarak sıralanabilir. Manuel adresli sistemler, dip-switch, rotary switch veya el tipi adresleme üniteleri ile adreslenmektedir. Otomatik adresli sistemlerde tüm saha ekipmanları panel tarafından otomatik olarak adreslenmektedir. Manuel olarak adresleme anahtarları ile veya el tipi programlama cihazları ile adreslenen sistemlerde kurulum aşamasında her bir adresli cihaz tek tek manuel olarak adreslenmesi gereklidir. Manuel adresleme işlemi esnasında harcanan zaman ve adreslerin karışması riski de kurulum sürecini uzatma yönünde bir etki oluşturmaktadır.
Dip-switch ile adresleme, adresli cihaz arkasında bulunan, bina veya firmaya özel kodlanmış minyatür anahtar konumlarının kombinasyonu ile yapılır. Rotary-switch ile adresleme. Adresli cihaz arkasında bulunan iki haneli döner adres numaratörlerinin ayarlanması sağlanır. Kablo tesisatının test edilmesi ve tesisat problemlerinin tespit edilmesi için, genellikle sahada uzun zaman alan çalışmalar yapılması gerekmektedir. Bu nedenle, hem uygulayıcı firmanın teknik servis giderlerini arttırmakta hem de müteahhit firmanın iş teslimlerini geciktirmektedir. Yangın alarm sistemlerinin devreye alma aşamasında genellikle binanın açılmasına çok kısa süre kala gündeme geldiğinden, işin kısa sürede tamamlanması büyük önem taşımaktadır. Otomatik adresleme ve elektronik haritalama özelliği, uygulayıcı firmaya hem sistemin ilk kurulum aşamasında, hem de servis/bakım aşamalarında büyük kolaylık sağlamaktadır. İşletme açısında bakıldığında, sistem sürekliliği daha hızlı sağlanarak, hem zamandan tasarruf edilmekte, hem de servis / bakım giderleri azalmaktadır. Loop serisi adresli cihazlar, panel tarafından otomatik Olarak adreslenerek elektronik haritaları oluşturulmaktadır.
Elektronik haritalama yazılımı, panel tarafından otomatik olarak adreslenen her bir cihaz için, tipi, Seri numaraları, kirlilik ve duman seviyeleri, son bakım tarihleri, hat voltajı, hassasiyet seviyeleri gibi birçok verinin raporlanmasını ve online olarak izlenmesini sağlamaktadır. Sistem altyapısındaki problemler, yazılım tarafından otomatik olarak tespit edilip, operatöre bildirilmektedir. Elektronik harita üzerinde alarm ve/veya arıza kaynakları noktasal olarak tipiyle birlikte tespit edilip bildirilmektedir. Uygulamalarda altyapı ile ilgili karşılaşılan problemler; bağlantı hataları, ters bağlantı, kablo tesisatında kısa devre ve açık devreler, şantiye ortamında dedektör kirlenmesi, dedektörün nemden arızalanması gibi durumlardır. Diğer bir karşılaşılabilecek problem ise, sistemin devreye alınması esnasında altyapı bilgilerini yansıtan sağlıklı bir uygulama projesi olmamasıdır. Bu durumda çevrim hatlarını takip etmek ve arızanın izini sürmek çok zor hale gelmektedirş Özellikle yüksek tavanlı endüstriyel tesis uygulamalarında iş daha da güçleşmektedir. Elektronik haritalama yazılımı ile panelden çekilen veriler sistemin tek hat şeması ve As Builtprojesi niteliğindedir. Adresli cihazların montajı esnasında dedektörlerin arka tarafındaki elektronik kimliklerini belirten etiketler toplanır, bunlar proje üzerinde, cihazın takıldığı mahalleleri gösteren kısımlara yapıştırılır veya bir tablo halinde listelenerek bulundukları mahal isimleri yazılır. Panelden otomatik adresleme işlemi bittikten sonra yazılım ile, tüm sistemin tek hat şeması üzerinde arıza kaynakları tipleri ile birlikte noktasal olarak görülebilir.
Duman Dedektör(Yangın dedektörü) seri numaralarına göre, tesisatta problem olan lokasyon kolaylıkla tespit edilir. Varsa, T bağlantı yapılan kısımlar, sıralamalar ile tüm cihazlara ilişkin detay bilgiler alınabilir. Yan tarafta, multisensor kombine optik duman ve sıcaklık dedektörü için elde edilen veriler örnek olarak verilmiştir. Kontrol panelinin henüz monte edilmediği durumlarda saha testlerinin panel olmadan yapılmasına olanak Veren Loop Test cihazı ile de, yukarıda belirtilen tüm elektronik haritalama fonksiyonları yapılabilir. Loop Test cihazının sağladığı diğer bir avantaj ise özellikle çok sayıda yayılı bina bulunan endüstriyel tesis ve apart otellerde, çevrim hattının, sahada lokal olarak elektronik haritalarının çıkarılarak test ve devreye alma sürecini kısaltmasıdır. Çalışan sistemlere dedektör ilavesi yapılacağı durumlarda sistemdeki mevcut adres bilgilerinde değişiklik Yaplımadan, ilavelerin yapılması istenir. Bu tip durumlar için Detectomat’ın el tipi manuel adresleme ünitesi de kullanılabilir. Herhangi bir dedektör arzası durumnda, yeni dedektör takıldığında, panel üzerinden otomatik adresleme ve tanımlama yapılabilir.
Türkiye Yangından Korunma Yönetmeliği ve Uluslar arası standartlar, yangın alarm sistemlerinde periyodik bakım yapılmasını zorunlu kılmaktadır. Bakım esnasında, kontrol paneli test moduna alındıktan sonra, bakım periyoduna bağlı olarak, dedektörlerin belirli bir oranına test aparatları ile alarm verdirilmelidir. Loop cihazlarda, dedektörün tipi,çalışma hassiyeti, adresi, üretim tarihi, son bakım tarihi gibi gerekli tüm bilgiler dedektör hafızasında saklanır. Dolayısıyla elektronik haritalama yazılımı üzerinden alınan raporda cihazların bakım tarihleri de kaydedilmiş ve raporlanmış olur. Dedektörlerin geçmişe dönük hafızaları olması, geriye dönük raporlama olanağıda sağlamaktadır. Dedektörlere ilişkin güncel ve geçmiş durum alarm / arıza / kirlilik eğrileri grafik olarak izlenebilmekte ve raporlanabilmektedir. Adresleme teknolojisi, grafik topoloji özelliği ile cihazlar teknoloji ve kalite açısından adresli yangın alarm sistemleri segmentin en üst sınıfında yer almaktadır.
Analog adresli ve konvansiyonel zone adresli seçilen kontrol paneline uygun olarak projenin ihtiyacına göre optik iyonize duman dedektörü alev dedektörü elektronik korna yangın butonu beam duman dedektörü ısı artış dedektörü sabit sıcaklık dedektörü kapı çek istasyonları kapı mıknatısları vb ekipmanlardan oluşan sistemlerdir.
